Het Grote Raam: een kleurenpracht van jewelste

Een herinnering aan 500 jaar Grote Kerk: het Grote Raam. Een idee ontstond in 2018, toen het bijzondere jubileum groots werd gevierd. Een herinneringsraam plaatsen is een eeuwenoude traditie bij grote gebeurtenissen of jubilea. Waronne Sint en Gert van Kleef van Stichting Het Grote Raam vertellen vol enthousiasme over dit speciale project.

“Zo’n groot raam vervangen kost veel tijd”, vertelt Gert, die al vanaf het begin in het bestuur van de stichting zit en in het dagelijks leven adviseur erfgoed en kunst is bij Theater de Vest en de Grote Kerk. “We vonden het idee geweldig en besloten het op te schuiven naar het volgende jubileum: 450 jaar Alkmaars Ontzet. Dat gaf ons vijf jaar de tijd om het idee uit te werken, een kunstenaar te vinden en het raam te laten produceren.”

“Het Grote Raam is niet zomaar een raam”, vertelt Gert verder. “Het is een enorm raam van maar liefst 6 meter breed en 23 meter hoog. Wij hebben er met het bestuur voor gekozen om het raam aan de zuidzijde te vervangen omdat die het mooiste lichteffect in de kerk geeft.”

Activiteiten voor het publiek
Het Grote Raam gaat bestaan uit 214 panelen en elf daarvan staan voor de Alkmaarse stadsdelen. “We willen zoveel mogelijk Alkmaarders betrekken bij dit project”, vertelt Waronne, die sinds januari 2022 bestuurslid is en onder andere een werkbezoek aan de glazenier organiseerde en de communicatie op zich neemt. “Het is echt een project voor Alkmaarders. Mensen die iets willen bijdragen aan het Grote Raam kunnen een stukje glas of een heel paneel kopen en schenken. Op onze website kun je zelf een stukje glas of paneel uitzoeken. De ruitjes die nu in het raam zitten gaan we verkopen, dat worden waxinelichtjeshouders en we houden een veiling van de oude panelen en een aantal proefpanelen. Ook heeft de glazenier als geste een aantal minipanelen gemaakt die we mogen veilen. Verder wordt het raam gefinancierd door middel van fondsenwerving en de opbrengsten uit rondleidingen en de Klim naar het Grote Raam van 1 juli t/m 13 augustus.”

Licht in vrijheid
“Het thema van het Grote Raam is Licht in vrijheid: eenheid in verscheidenheid”, vertelt Gert. “Al die 214 vensters zijn verschillend en samen vormen ze het kunstwerk dat is ontworpen door Fiona Tan. We zochten een kunstenaar die nog nooit eerder een raam heeft gemaakt, internationaal bekend is en kunst maakt die je met je hart en hoofd kunt zien. Je moet het kunnen voelen en begrijpen. Fiona is kunstenaar van videoinstallaties en exposeerde onder meer in Eye. Toen ze haar ontwerp van het Grote Raam presenteerde hoorde je een zucht van verlichting. Het is werkelijk prachtig! En er zit een heel mooi verhaal achter. De opa van Fiona heeft gevochten in de eerste wereldoorlog. Hij heeft uit de verwoeste kathedraal van Reims een aantal glasscherven meegenomen en daar maakte hij een caleidoscoop van. Fiona speelde daar vroeger veel mee en heeft die kleurenpracht weer meegenomen in haar ontwerp.”

De onthulling
“Het Grote Raam wordt op 6 oktober in de middag onthuld aan genodigden en op zondag 8 oktober wordt het aan het grote publiek gepresenteerd”, zegt Waronne. “We zijn nu bezig met de invulling van de feestelijke onthulling. Er komt in ieder geval een muziekstuk speciaal voor de onthulling.” Gert vertelt verder: “Het Grote Raam zal zorgen voor zo’n wervelwind van kleuren en licht, dat vind je niet snel ergens anders. Om de kleurenpracht te ervaren moet je het van de binnenkant bekijken. We streven ernaar om de Grote Kerk in de wintermaanden in de weekenden te openen zodat iedereen het Grote Raam kan komen bekijken. Van 1 april tot half september is de Grote Kerk elke dag open en mag je gratis naar binnen.”

De schaduw van het Grote Raam
“Na de onthulling van het Grote Raam stelt het Stedelijk Museum in Alkmaar het oeuvre van Fiona Tan ten toon”, vertelt Waronne. “Haar naam trekt mensen van over de hele wereld en om het Grote Raam nog zichtbaarder te maken, laten we het ontwerp natekenen op het Canadaplein. We vragen scholen, Artiance, wijkcentra, de bibliotheek en groepen uit de zorg om het ontwerp in te kleuren: een vorm van streetart. Heel benieuwd naar het resultaat!”

Meer informatie over het Grote Raam vind je op www.hetgroteraam.nl

Monnikenwerk
Op dit moment wordt het raam geproduceerd door een glazenier in Duitsland. “Nederland heeft ook een aantal glazeniers maar voor hen is dit project veel te groot”, zegt Gert. Duitsland heeft een veel rijkere traditie van glas in lood.” Met de productie gaat het goed, vertelt Waronne verder. “De onderste helft is klaar en het ziet er nu al ontzettend imposant uit. Het is monnikenwerk, elk stukje wordt apart uitgesneden. Het is mozaïeken voor gevorderden. Gert: “Er werken zo’n 45 mensen aan het raam en toen ik er was werkten er tien mensen tegelijkertijd. Er wordt geplakt, gekit, gesneden en gesoldeerd en dat aan meerdere panelen tegelijk. Fiona gaat er vaak naartoe. Alle stukjes glas worden apart gesneden en voordat ze worden vastgemaakt bepaalt Fiona of de kleuren goed zijn.”