Nederland gezien door de ramen van moskeeën
Marwan Bassiouni over zijn tentoonstelling New Dutch Views
In de fotoserie New Dutch Views nodigt kunstenaar Marwan Bassiouni bezoekers uit om met een open blik te kijken naar het interieur van moskeeën en het Nederlandse landschap waarop ze uitzicht bieden. Van 19 juli tot 8 september stelt Bassiouni zijn foto’s tentoon in de kapellen van de Grote Kerk in Alkmaar.
"Meer dan zeventig moskeeën heb ik in Nederland bezocht voor New Dutch Views", vertelt Marwan. "Het is een project waarbij op de foto's uitzichten te zien zijn vanuit een raam in de gebedsruimte. Alles heb ik scherp in beeld gebracht: zowel het interieur van de moskee als het uitzicht naar buiten. Hierdoor komen culturen samen in één beeld, en tegelijkertijd nodigen de foto’s ertoe uit om vanuit een ander, vaak nieuw, perspectief naar een westers landschap te kijken."
Een venster en een ‘spiegel’
“Het is uiteraard aan de kijkers om de foto’s in zich op te nemen, te interpreteren en conclusies te trekken”, stelt Bassiouni. "Dat is niet aan mij. Wat ik wel weet is dat New Dutch Views zowel een venster als een ‘spiegel’ zijn. Blijkbaar maken de beelden iets los bij degenen die ze bekijken, en dat betekent weer dat er iets te onderzoeken valt. Buiten jezelf én in jezelf. Op dit project heb ik ontroerende en mooie feedback gekregen. Ook zijn er ook negatieve reacties geweest. Beide zijn even waardevol.”
Een New Dutch View creëren
Toen Bassiouni aan het project begon, was zijn intentie om zich te concentreren op een andere manier van kijken naar de religie van moslims. Marwan: “Al eeuwenlang reizen volkeren over de hele wereld. En vandaag de dag vestigen mensen zich overal, waardoor veel landen een smeltkroes van culturen zijn geworden. De maatschappij kan het proberen te ontkennen, maar dingen en mensen bewegen. Dat hoort bij het leven.” Op een dag begon hij de ramen in gebedsruimtes te fotograferen, met uitzicht op het Nederlandse landschap. Dat was het moment waarop hij voelde dat hij iets bijzonders had ontdekt.
"Met Google Maps onderzocht ik de omgeving van de moskeeën en de ideale momenten van de dag om ze te fotograferen - denkend aan de positie van het raam en de richting van de zon. Hoeveel van het Nederlandse (stedelijke) landschap is er te zien is vanuit moskeeën? Dat mag ik nu laten zien in de Grote Kerk: een gebouw dat het Nederlandse culturele erfgoed vertegenwoordigt en dat de ervaring voor bezoekers nog gelaagder maakt. De bijzondere locatie draagt bij aan het concept van het project en het verhaal dat de beelden vertellen."
Bassiouni's reis als kunstenaar
Als tiener schreef Bassiouni poëzie en zong hij in een band. In zijn twintiger jaren kwam hij in aanraking met fotografie en beeldende kunst. "Toen ik tijdens mijn studie hotelmanagement als ober in de Zwitserse bergen werkte, raakte ik in de ban van het fotograferen. Ik voelde me er helemaal toe aangetrokken en besloot dat ik fotograaf wilde worden."
Bassiouni ging toen in de leer bij een stilleven- en studiofotograaf. "Hij was een expert in belichting en werkte aan zeer technische projecten. Hij leerde me de fijne kneepjes van stillevenfotografie. Na mijn stage – tijdens de Arabische Lente - werkte ik voor een organisatie die zich bezighield met mensenrechten, waarbij ik veel in contact was met Arabische en moslimadvocaten en -activisten. Dit moedigde me aan om fotografie door een politieke lens te bekijken."
Hij verhuisde naar Nederland om kunst te studeren. Op de kunstacademie stelde Bassiouni zichzelf vragen. Veel vragen. "Over mijn overtuigingen, over (schilder)kunst en het Islamitische geloof, maar ook over het poëtische potentieel van fotografie: hoe kun je via foto’s een langere kijkervaring bieden en mensen ontroeren - ondanks onze gevoelloosheid voor de overvloed aan foto's die elke dag wordt geproduceerd?"
Over New Dutch Views
New Dutch Views is van 19 juli tot en met 8 september te zien in de kapellen van de Grote Kerk. In de consistorieruimte zijn een aantal foto’s uit de serie Prayer Rug Selfie te zien. Een project dat Bassiouni is begonnen op de kunstacademie toen hij na een gebed een foto maakte van zijn gebedskleed in het lege klaslokaal.